ออกกำลังกายก็มีผลเสีย! 3 อันตรายที่คุณอาจไม่รู้ ถ้าฝืนร่างกายเกินไป
การออกกำลังกายเป็นสิ่งที่ทำให้สุขภาพดี ร่างกายแข็งแรง อายุยืน แต่จริงๆ แล้วการออกกำลังกายอาจจะมีผลเสีย ถ้าเราออกไม่เหมาะสมครับ
อันตราย 3 รูปแบบจากการออกกำลังกายที่ไม่เหมาะสม ได้แก่
1.มีโรคซ่อนเร้นในหัวใจ ที่ไม่รู้ตัว แล้วออกหนัก
การออกกำลังที่หนัก zone 4-5 ไม่ได้ทำให้หัวใจวายนะครับ
แต่ออกกำลังกายหนักเกิน โดยไม่รู้ว่าตัวเองมีโรคหัวใจซ่อนอยู่ เป็นชนวนทำให้หัวใจวายครับ
โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ ซ่อนอยู่แต่ไม่รู้ตัว หรือ แม้แต่เส้นไม่ตีบมาก แต่มีคราบไขมันสะสมในหลอดเลือดเยอะยิ่งอันตรายครับ
โดยเฉพาะในผู้ที่มี:
- โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary Artery Disease)
- คราบไขมันในหลอดเลือดมาก (Subclinical Atherosclerosis)
- แม้ไม่มีอาการเจ็บหน้าอกก็ยังเสี่ยง
การออกแรงหนัก อาจกระตุ้นให้เกิด:
- หัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute MI)
- หัวใจวายรุนแรงเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest)
ข้อแนะนำ:
ควรตรวจสุขภาพหัวใจก่อนเริ่มโปรแกรมออกกำลังกายหนัก ( zone 4-5 ) หรือแข่งกีฬา โดยเฉพาะคนอายุเกิน 35 ปี หรือมีปัจจัยเสี่ยง เราเรียกว่า Preparticipation screening ครับ
ทำ CT calcium ดูคราบไขมัน ถ้ามีไขมันสูง
2.ออกกำลังกาย “มากเกินไป” จนหัวใจผิดปกติ
การออกกำลังกายที่กินเวลามากกว่า 600 นาทีต่อสัปดาห์ (ประมาณ 10 ชั่วโมง)
แม้ดูเหมือนว่าเราจะแข็งแรงดี แต่มีความเสี่ยงระยะยาว:
- หัวใจโตผิดปกติ (pathologic cardiac remodeling)
- ความดันในหัวใจห้องขวาสูงขึ้น
ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ Atrial Fibrillation มากขึ้นครับ
หัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดนี้ทำให้เราเกิด Stroke ได้เลย กลายเป็นออกกำลังมากไป ทำให้เพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ โดยเฉพาะในนักวิ่งระยะไกล หรือนักไตรกีฬาที่ฝึกหนักสะสมหลายปี และไม่มีช่วงพัก
คำแนะนำ:
ฟังร่างกายตัวเอง หมั่นตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ หรือ ECHO ดูภาวะหัวใจโต เพื่อวางแผนช่วง off season
3.กล้ามเนื้อแตกสลาย (Rhabdomyolysis)
เกิดจากการ:
ออกกำลังหนักมากแบบหักโหม โดยไม่เคยซ้อมมาก่อน
ฝืนร่างกาย เช่น ถูกบังคับให้ฝึก หรือฝึกในสภาพอากาศร้อนจัด ทำให้เกิดภาวะ กล้ามเนื้อแตกสลายได้ ทำให้เซลล์กล้ามเนื้อแตก ปัสสาวะสีดำ ไตวาย อันตรายถึงชีวิตได้เลยครับ
คำแนะนำ:
เริ่มออกกำลังกายอย่างค่อยเป็นค่อยไป เพิ่มความหนักทีละระดับ หลีกเลี่ยงการฝึกหนักในสภาพอากาศ ร้อน ชื้น และขาดน้ำ
สรุป:
การออกกำลังกายได้ประโยชน์ กับทุกคนครับ
ผลเสีย ไม่ได้มาจากการออกกำลัง แต่มาจากการออกกำลังที่ไม่พอดี และ มีโรคหัวใจ แต่ไม่รู้ตัวครับ
รู้ เข้าใจ ปิดช่องผลเสียที่อาจเกิด เท่านี้เราเราก็ได้ประโยชน์เต็มๆ จากการออกกำลังกายครับ ไร้กังวลครับ
หมอแอร์
หมอหัวใจและการกีฬา